باب شدن کرسی و رسوم نیک شب چره زمستان در قاضیجهان

باب شدن کرسی و رسوم نیک شب چره  زمستان در  قاضیجهان

صرفه جویی اهالی قاضیجهان درمصرف انرژی با استفاده ازکرسی درسال اقتصادمقاومتی

 یک ماهی است با سرد شدن هوا، مردم و اهالی قاضی جهان همچون سالیان گذشته به کرسی هایی روی آورده اند که قدمت زمان استفاده از آن در زمان مادربزرگ هایمان بود اما با گذشت زمان و سرمای شدید این روزها،  این کرسی ها بار دیگر در میان مردم جا باز کرده است و بیشتر مردم در گوشه ای از اتاق های خانه شان پای این وسیله قدیمی شب نشینی ها می نشینند.

یک مکعب توخالی چوبی که فقط سقف و کف دارد را تصور کنید که روی آن را با لحاف پنبه‌ای ضخیم و بزرگی بپوشانند و داخل آن منقلی بگذارند که حدود یک کیلو ذغال سرخ شده قرار دارد. اما گویا سرمای شدید این روزها در مناطق ایران خصوصاً در قاضی جهان در اکثر خانه ها گرمای کرسی و نشستن زیر آن روابط اعضای خانه ها را بار دیگر گرم کرد.

در شب های سرد زمستان و در موقع بارش برف، روی کرسی مادربزرگ از نخودو کشمش، گردو، فندق، آجیل، میوه‌های فصلی، انواع تخمه و بادام‌، شیرینی، انار و... یافت می‎شد و چشم بچه‎ها از دیدن آنها برق می‏‌زد.

در شب های سرد همه دور کرسی مادربزرگ جمع می‎شدند، فال حافظ می‎گرفتند و در کنار سماور ذغالی مادربزرگ که همیشه جوشان بود از خوراکی‎های رنگارنگ مادربزرگ به هم تعارف می‎کردند.

شب های سرد در دوره های قدیم در قاضی جهان رنگ و بوی خاصی داشت و کرسی مادربزرگ گرمای خاصی داشت و گرمایش در زمستان سرد به زندگی‎ها گرما می‎بخشید.

هر چند شاید امروز کرسی های آن زمان دوباره برگشته اما مهر و محبت های خویشاوندان نسبت به هم سرد شده است گویا محبت های شب نشینی جای خود را به پیام های تلگرامی داده است و دیگر آن دور هم نشستن ها صفایی برای همگان ندارد .

امروز دیگر آدم‎ها بیشتر اوقات خودشان را با رسانه‎ها، اینترنت و فضاهای مجازی پر می‎کنند و شب های سرد را از این طریق فضای مجازی باهم سپری می کنند.

یکی از خصوصیات بارز نیاکان ما صرفه‌جویی بود و آنها سعی می‌کردند زندگی‌شان را براساس داشته های خود می گذراندند و کاری می کردند که خود را محتاج دیگران نکنند و استفاده از کرسی‌ نشأت گرفته از این خصوصیات و تفکر سنتی مردم بود در روزگار قدیم در شب‌های سرد زمستان مردم در خانه‌هایشان برای گرم شدن دور یک کرسی که در آن چند حبه زغال روشن قرار داده شده بود، می‌نشستند و از گرمای مختصری که این کرسی ایجاد می‌کرد، استفاده می‌کردند و تا صبح همان‌جا می‌خوابیدند.

 کرسی‌ها علاوه بر گرم کردن فضای خانه، زمینه دور هم جمع شدن اعضای یک خانواده و گرم شدن روابط بین آنها را فراهم می‌کرد، به همین دلیل کرسی‌ها پایگاه شعرخوانی، قصه‌گویی، شاهنامه‌خوانی و فالگیری بودند و باعث گرمای تفکر و اندیشه اعضای خانواده و تنویر افکار آنها می‌شدند.

پیشنیان در قدیم در فصول سرد سال از کرسی برای گرم شدن استفاده می‌کردند؛ کرسی در درمان بیماری‌ها بسیار مؤثر بود براساس نظر کارشناسان امور طبی ، در فصول سرد خون غلیظ می‌شود و فضولات بدن به اندام تحتانی بدن می‌رسد. در شب و موقع استراحت اگر گرما از پایین وارد بدن شود این غلظت و تجمع فضولات در خون از حال رسوبی خارج می‌شود و این فلسفه وجودی کرسی در قدیم بوده است.

باید بگوییم کرسی علاوه بر صرفه جویی بسیار زیاد در مصرف گاز ، باعث حفظ سلامتی بدن شده و فواید بی شماری را به همراه دارد که از آن جمله می توان به رفع کم خونی ، پاکسازی بدن ، تقویت حافظه ، درمان  آرتروز رماتیسم ، درد زانو و درد کمر و دیسک  ، دفع اخلاط اضافه و کاهش قند خون  و داشتن خواب آرام و راحت اشاره نمود.

با یک لامپ ۶۰ وات و یا یک هیتر کوچک تایمردار می‌شود یک کرسی  درست کرد فکر کنید وقتی از کرسی استفاده می‌شود چقدر در مصرف انرژی صرفه جویی می شود؟ یعنی می‌شود بخاری‌ها رو  کاملا خاموش کرد چقدر از این هزینه های گاز و تلفات گاز گرفتگی کم می‌شود؟ چقدر صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شود ؟ آیا این یک جهاد اقتصادی در سال اقتصادمقاومتی نیست؟

متاسفانه هر چه به سمت زندگی ماشینی پیش رفتیم و از فضای زندگی سنتی دور شدیم، صفا و صمیمیت جمع شدن دور کرسی و بهره بردن از گرمای آن نیز کمرنگ و سردتر شد اما خوشبختانه این روزها همچون گذشته یاد کرسی در خانه ها زنده شده و امیدواریم روزی برسد که همچون گذشته هم صفا و صمیمیت ها پررنگ تر شود .

گویا رسوخ سریع زندگی ماشینی، وسایل گرمایشی جدید، تجددطلبی، و دوری از فرهنگ اصیل و سنتی از جمله دلایل از رونق افتادن استفاده از کرسی برای گرم شدن  بود اما خوشبختانه سرمای این روزها در قاضی جهان بار دیگر سبب شده تا مردم به کرسی های قدیمی روی آورند و بار دیگر با نشستن زیر آن صفا و صمیمیت را به ارمغان بیاورند پس یادمان باشد مهر و صفایی همچون قدیم ترهایمان برای جمع کردن اعضای یک خانواده به دور هم در خانه ها خالی است.

*** وحید کاظم زاده قاضی جهانی