یک سرباز دوره رضاخانی از قاضی جهان

یک سرباز دوره رضاخانی از قاضی جهان 

 

عکس: مرحوم حاج حسن کاظم زاده قاضی جهانی - 1318 هجری شمسی 

اعزام به خدمت سربازی افراد ذکور در ایران بر اساس قانون نظام وظیفه‌ عمومی مصوب مجلس شورای ملی از ۱۶ خرداد سال ۱۳۰۴ اجباری شد. این قانون از زمان تصویب تاکنون فراز و نشیب‌های گوناگونی را پشت سر گذاشته است، اما به گواه تاریخ مردان زیادی در ایران زمین با خدمت در نیروهای مسلح، جانشان را برای دفاع از کشور تقدیم کردند.

تفکر سربازگیری به حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، البته به خاطر موقعیت سیاسی و اجتماعی‌ آن زمان جذب افراد برای خدمت به کشور به شکل قانونمند به مرحله عمل در نیامد و محدود به همان اصول ابتدایی یعنی استخدام افراد مزدور و داوطلب شد.

سربازگیری در ایران که در طول تاریخ نام‌های مختلفی نظیر محافظ ، گارد جاویدان، یاران فناناپذیر، قزلباش، قوای‌محلی، تفنگچی‌لر، قوللر، نسقچی‌لر، سپاهیان‌ایلات، قوای ولایتی و … داشته تاریخچه‌ای طولانی دارد که ذکر تمام آن از حوصله این گزارش خارج است. اما طبق گزارش سایت پلیس، سربازگیری برمبنای «بنیچه» که چندان قدمتی هم ندارد، ضروری بود.

لغت بنیچه از کلمه «بن» به معنی اصل و ریشه مشتق شده اما بهتر آن است که آن را ماخوذ از کلمه «بنه» به معنی جفـت بدانیـم که واحد تفسیم مالیات در روستاست، چرا که بنه یا جفت که اصطلاحی کشاورزیست به مقدار زمینی اطلاق می‌شود که با یک جفت گاو می‌تواند آن را شخم بزند و چون تقسیم‌بندی در روستا بر مبنای جفت گاو و زمین بود، میزان این نوع مالیات را نیز بر آن استوار می‌کردند و برای اینکه مبنای سربازگیری قاعده ثابت و مشخصی داشته باشد از این رویه استفاده شد و به‌ این ترتیب مقـرر شـد هـر دو بـه تناسب و تعداد بنه و جفت دایر خود که بر همان اساس مالیات می‌پرداخت تعدادی هم سرباز بدهد و در این مورد تعیین شد که از هر ۱۰ نفر اهل روستا یک تن به خدمت سربازی برود. علت هم این بود که در آن هنگام جمعیت ایران در حدود ۱۰ میلیون نفر بـود کــه از این عده پنج میلیون را زن و از پنج میلیون نفر باقی‌مانده نیز حدود سه میلیون نفر را کودکان و اعیان و اشراف و طبقه علمــا و روحانیــون تشکیل ‌می‌دادند.

در آن زمان حدود یک میلیون مرد شرایط خدمت سربازی را داشتند و چون احتیاج کشور در حدود ۱۰۰هزار نفر بود مقرر شد که ازهر ۱۰ هزار نفر مرد واجد شرایط خدمت فقط یک نفر که جوان‌تر، علاقمندتر بود به نام سربــاز انتــخاب و به خدمت سربازی اعزام شود.

همچنین در قوانین آن زمان مقرر شده بود که سرباز خود دارای ملک و حشم باشد و در غیر این صورت آن ۹ نفری که به سربازی نمی‌رفتند باید مـبلغ ۱۰۰ تومان بطور سرشکن جمع‌آوری کرده و برای خرید ملک، باغ، حشم، ایجاد علاقه و انگیزه به سرباز تعیین شده می‌دادند که البته ملک و دارایی خریداری شده تا خاتمه خدمت در رهن دولت باقی می‌ماند تا با آن از فرار سرباز جلوگیری شود و همچنین در صورت واردشدن زیان به اسلحه و دیگر اموال دولتی وثیقه‌ای در دست دولت باقی باشد تا آن خسارت را جبران کند!

در این دوره خدمت سربازی با پول قابل معاوضه نبود و اگر سربازی حاضر و مایل به خدمت نبود می‌توانست شخص دیگری را با پرداخت مبلغی برگـزیـند و ایـن مبلغ بستگی به رضایت دو طرف و طمع شخصی داشت که به خدمت می‌رفت. 

 اجباری‌شدن سربازی در ایران

 در نخستین سازمان ارتش ایران و اولین سال آغاز قرن چهاردهم هجری شمسی، شعبه‌ای به‌ نام «جدیــدگــیری» یــا «سربـازگیری» تاسیس شد که یکسال بعد مقررات موقتی هم بر اساس ضوابط قبلی برای سربازگیری وضع و به تصویب مجلس شـورای ملـی رسید تا قانون کامل‌تری موافق مقتضیات اوضاع و احوال زمان تهیه شود.

چهارسال بعد، یعنی در ۱۶ خرداد سال ۱۳۰۴ خورشیدی در پی تشکیل اداره کل «احصائیه و سجل احوال»، قانون نظام وظیفه‌ عمومی و احضار به خدمت زیرپرچم به پیشنهاد وزیر جنگ وقت به تصویب مجلس شورای ملی رسید که بر اساس آن همه مردان ۲۱ ساله باید به اجبار به خدمت سربازی اعزام می‌شدند. علاوه بر آن قانونی هم برای تعیین جمعیت حقیقی کشور و ثبت احوال آنان وضع و قانـــون خدمت اجباری سربازی نیـــز از تصویب مجلس گذشت و شعبه «سربازگیری» سابق از ۲۸ بـهمن همان سال به «دایره نـظام اجباری» تبـدیل شد.

دایره‌ نظام اجباری در ســال ۱۳۰۵ به «اداره نظام اجباری» ارتقاء یافت؛ اما این اداره نیز به تبعیت اوضاع کشور در آن زمان ثبات چندانی نیافت و در۱۵ خرداد سال ۱۳۰۷ به «اداره نظام وظیفه عمومی» تغییر نام داد.

قانون نظام وظیفه عمومی در سال ۱۳۱۷ جایگزین قانون مصوب سال ۱۳۰۴ شد که البته پس از آن نیز تغییراتی در سازمان اداره و افزایش نواحی و حوزه‌های آن روی داد. به نحوی که در سال ۱۳۱۳ تعداد نواحی و حوزه‌های مستقل آن مطابق سازمان لشگرهای ۱۷ گانه به ۱۷ منطقه سربازگیری افزایش یافتند.

مناطق و نواحی نظام‌ وظیفه تا سال ۱۳۱۴ از نظر تشکیلات و امور فنی تابع اداره مرکزی نظام وظیفه عمومی بودند. اما از آن سال به بعد از نظر کادر سازمان جزء پادگان‌ها و از لحاظ کارهای فنی تابع اداره مرکزی باقی ماندند.

در سال ۱۳۳۵ امور سربازگیری از ارتش منفک و به وزارت کشور واگذار شد اما اجرای این قانون به علت عد‌م‌آمادگی وزارت کشور تا مهرماه سال ۱۳۴۱ به تعویق افتاد و سرانجام از ۲۹ اسفند سال ۱۳۴۳ امور نظام‌ وظیفه به ژاندارمری کل کشور محول شد و در تاریخ ۳۰ دی ۱۳۴۴ نیز لایحه قانونی انتقال افسران و درجه‌داران و اموال نظام‌وظیفه به ژاندارمری کشور به تصویب دو مجلس شورا و سنا رسید که از این تاریخ به بعد اداره کل مرکزی به نام «اداره وظیفه عمومی» خوانده شد.

این قانون تا پیروزی انقلاب اسلامی با تغییرات چندانی روبرو نشد؛ اما پس از آن مطابق با تغییرات سازمانی، تشکیلاتی و متناسب با اوضاع و احوال، تغییراتی نیز در قوانین و مقررات سربازی به وقوع پیوست که با برخورداری از تجربیات گذشته و ملاحظه شرایط به‌ سر بردن کشور در ایام جنگ تحمیلی با عراق، قانون خدمت سربازی مشتمل بر ۶۷ ماده و ۵۷ تبصره در جلسه روز یکشنبه ۲۹ مهرماه ۱۳۶۳ در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ هشتم آبان سال ۱۳۶۳ به تایید شورای نگهبان رسید.

سرانجام پس از حدود ۲۷ سال قانون اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی با هدف توانمندسازی، رشد و تعالی، بالندگی و ارتقای منزلت اجتماعی، خوشایندسازی و بهبود وضعیت خدمت سربازان در ۲۲ آبان سال ۹۰ به تصویب مجلس هشتم رسید و پس از تایید شورای نگهبان در دوم آبان، ۲۰ روزبعد از سوی رییس جمهور ابلاغ شد.

در حال حاضر خدمت وظیفه عمومی در ایران ۳۰ سال شامل چهار دوره، ضرورت، احتیاط و ذخیره اول و دوم است که در زمان صلح تنها هر فرد ذکور ایرانی باید دوره دو ساله ضرورت را که به تشخیص شواری عالی دفاع در صورت وجود مشمول مازاد می‌توان مدت آن را تا ۱۸ ماه تقلیل داد، سپری کند.

تجهیز بخش کودک کتابخانه امام علی (ع) قاضی جهان

تجهیز بخش کودک کتابخانه امام علی (ع) قاضی جهان

اهدا یک دستگاه کامپیوتر توسط شورا ودهیاری قاضی جهان

بخش کودک کتابخانه امام علی (ع)  قاضی جهان توسط خیرین  محترم آقای دکتر محمد پورحسن قاضی جهانی و آقای فرامرز مصیبی تجهیز می شود.  

همچنین شورای اسلامی و دهیاری قاضی جهان درایام الله  دهه فجر و سی وپنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران  یک دستگاه کامپیوتر به ارزش 26 میلیون ریال به کتابخانه امام علی (ع)قاضی جهان اهدا نمودند. 

عکسهایی از محصولات خشکبار قاضی جهان

عکسهایی از محصولات خشکبار قاضی جهان 

 

  

  

 

   

 

   

  

  

 

استاد رضا سلیمان زاده قاضی جهانی را بیشتر بشناسیم

استاد رضا سلیمان زاده قاضی جهانی  را بیشتر بشناسیم

رضا سلیمانزاده فرزند علی است که در سال 1354 در قاضی جهان در خانوادهای مذهبی و متوسط پا به عرصه حیات گذاشت. وی به خاطــر علاقــه وافرش به فعالیت های هنری از اوان کودکی به نقاشی می پرداخت و معمولاً نقاشیهای تجسمی می کشید. وی با همان استعداد نقاشی و طراحی که داشت وارد رشته خوشنویسی گردید و همزمان با انواع خطوط از قبیل نسخ، ثلث و شکسته نستعلیق آشنا گردید. وی در دوران تحصیلات کلاسیک در مسابقات آموزش و پرورش چه در سطح منطقه آذرشهر و چه در سطح استان بارها موفق به کسب عناوین نخست در رشته های طراحی و نقاشی گردید. وی پس از سپری نمودن دوران مقدماتی طراحی وارد مراحل فنی و پیشرفته این هنر گردید و در این مسیر از محضر اساتید بزرگی همچون مقصودی، ایرانی،طباطبائی، غنی نژاد و استاد نخجوانی بهره های فراوانی برده و به زودی توانست در جوانی مراتب استادی را طی نموده و به یک استاد کامل تبدیل گردد. سلیمانــزاده در طــراحی و نقاشی از مکاتب و سبکهای مختلفی همچون کوبیسم، رئال، اورژینال، ناتورالیسم ،آبستره و مینیاتور بهره می گیرد و عمده تابلوهای وی برگرفته از طبیعت و محیط پیرامون وی می باشد.

 رضا سلیمانزاده بارها اقدام به برپایی نمایشگاه های مختلفی از آثار و نقاشی های خویش نموده است که خوشبختانه مورد استقبال علاقمندان و مشتاقان آثار هنری قرار گرفته و توانسته توجه بازدید کنندگان و مردم منطقه را جلب نماید .وی در کنار طراحی و نقاشی به تربیت هنرآموزان این رشته زیبا و اثرگذار نیز مبادرت نموده و توانسته هنرمندان و هنر آموختگان فراوانی را تقدیم جامعه اسلامی نماید.

استاد سلیمانزاده در کنار خوشنویسی و طراحی به مجسمه سازی کاردستی و موسیقی نیز روی آورده و توانسته بالا ابتکار خویش 15 عدد تار مختلف داربست قالب انواع فرشهای حجمی را ساخته و همچنین نقشه انواع فرشهای ابریشمی ریز و گرانقمیت را طراحی نماید.

رضا سلیمانزاده از عدم همراهی مسئولین و مدیران فرهنگی جامعه گله مند بوده و معتقداست تا زمانی که انقلابی فرهنگی در عرصه هنر شکل نگیرد و جامعه هنر متولّی مشخص و متخصصی نداشته باشد و هنرمندان نتوانند در محیطی امن و به دوراز دغدغه های اقتصادی به کار مشغول گردند وضعیت هنر در این کشور به سامان نرسیده و هنرمندان در آشفته بازار گرانی و مشکلات اقتصادی غوطه ور خواهند شد لذا توصیه می کند در ضمن اختصاص اعتبارات ویژه برای امور هنری جامعه، در پست های کلیدی علمی، فرهنگی و هنری نیز از خاک خورده های این عناوین استفاده شده و بکار گرفته شوند. 

آثاری از استاد رضا سلیمان زاده قاضی جهانی  و شاگردانش 

   

   

عکس هایی از گذشته و حال قاضی جهان - 4

عکس هایی از گذشته و حال قاضی جهان - 4 

  

  

 

مراسم شبیه خوانی روز عاشورا در قاضی جهان  مربوط به دهه 60 

---

 

 

شاه حسین گویان در روز تاسوعا 

---

 

  

تلاش جمعی برای زدودن آثار سیل در قاضی جهان

---

 

  

   

 

اعزام به جبهه ها از قاضی جهان دهه 60

---

 

  

تقدیر از ورزشکاران - قبل از انقلاب 

---

 

مسجد حضرت ابوالفضل قاضی جهان 

---

 

 

سیل چایی قاضی جهان در بهار

---