قاضی جهان

قاضی جهان

فرهنگ و آداب و رسوم و جلوه های طبیعی و آخرین اخبار دهستان قاضی جهان
قاضی جهان

قاضی جهان

فرهنگ و آداب و رسوم و جلوه های طبیعی و آخرین اخبار دهستان قاضی جهان

ابوالفضل خوشبخت اولین شهید شهرستان آذرشهر

ابوالفضل خوشبخت اولین شهید شهرستان آذرشهر


 

                                                             شهید ابوالفضل خوشبخت

 

 

             ابوالفضل خوشبخت قاضی جهانی فرزند حاج احمد است که در سال 1325 هجـری شمسی در قاضی جهان در خانواده ای مذهبی و انقلابی دیده به جهان گشود وی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی وارد کسب و کار گردیده و ابتدا مدتی در کنار پدرش به امر کشاورزی می پردازد و سپس به قالیبافی روی آورده و پس از به کار انداختن کارگاه قالیبافی در سال 1352 در آذرشهر به تجارت قالی پرداخت.

     شهید خوشبخت از عاشقان و شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت بود لذا به مداحی و مرثیه سرائی چهارده معصوم می پرداخت و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی کرد چنانچه در سال 1348هجری شمسی به پشنهاد وی هیئت اکبریه قاضی جهان تأسیس و راه اندازی گردید و توانست در جهت بسط و توسعه معارف اسلامی خدمات در خور توجهی ارائه نماید و در امر پخش اعلامیه ها و نوارهای امام راحل و نیز آگاهی مردم انقلابی قاضی جهان از طریق این هیئت به موفقیت های روز افزونی دست یابد.

     شهید خوشبخت پس از شهید آیت الله شیخ حسین غفاری که در دی ماه 1352 در زندان ساواک بوسیله عوامل اطلاعاتی رژیم به درجه شهادت رسیده بود بعنوان اولین شهید منطقه آذرشهر محسوب می شود که در درگیریهای خیابانی با عوامل رژیم جان به جان آفرین تسلیم و با شهادتش آغاز گر حرکت های بعدی مردم آذرشهر تا پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن گردید.

     شایان ذکر است پدر آن شهید، مرحوم حاج احمد خوشبخت با آیت الله شهید مدنی به جهت همسفری در زیارت خانه خدا، دوستی و رفاقت دیرینه داشت و پس از شهادت شهید خوشبخت، شهید مدنی با حضور در منزل این شهید نسبت به مقام مشامخ این شهید ادای احترام نمود و جهت انسجام حرکتهای انقلابی مردم قاضی جهان توصیه ها و رهنمودهای لازم را ارائه فرمودند. رسول خوشبخت در مورد برادر شهیدش می گوید وی شخصی با اخلاق و انساندوست بود و همیشه از حق پشتیبانی می نمود ولو به زیان خود وی تمام می شد و توصیه میکرد که سعی کنید در عمل نیت پاک و خالص داشته باشید چه بسا اشخاصی هستند که عمرشان رادرعبادت وقرائت قرآن سپری نموده انداما زمانیکه ازدنیارفته اند بی ایمان بوده اند و در مقابل افرادی نیز بوده اند که خود را گنه کار و پست ترین افراد جامعه تلقی نموده اند اماسرانجام با یک عمل خالصانه و خداپسند مغفور و با ایمان دنیا را ترک گفته اند لذا سعی کنید مردم را از خود نرنجانید و با خلق و خویی نیک با ایشان مدارا نمایید».

     بعد از شهادت ابوالفضل خوشبخت، شاعر بزرگ کشورمان جناب آقای کریمی مراغه ای در مورد وی چنین سرود که این شعر بر روی قبر وی نقش بسته است:

بهارم شد خزان از تیـر جانسوز                          بدسـت پاسبانـان تبـه کــار

شهیـد دست استبــداد گشتم                          بـراه دیــن نمـودم ثـار ایثار

ابوالفضلم بلی خوشبخـت بودم                           بقرآنم زجان گشتم فدا کـار

هزار و سیصد و پنجاه و هفتـم                           نه آبان شدم فارغ از این دار

رویدادهای انقلاب اسلامی و نقش مردم قاضی جهان

v     رویدادهای انقلاب اسلامی و نقش مردم قاضی جهان

 

     با شروع قیام 15 خرداد ماه سال 1342 به رهبری امام خمینی(ره) و آغاز نهضت عظیم انقلاب اسلامی، مردم قاضی جهان نیز همگام با سایر شهرها و روستاهای کشور به دریای خروشان مردمی پیوسته و با حضور منسجم در تظاهرات، راهپیمائیها و مخالفتهای عمومی مردمی علیه رژیم طاغوت پهلوی، خشم و نفرت خود را از آمریکا و دست نشانده داخلی اش محمدرضا شاه بروز داده و ایجاد حکومتی اسلامی به رهبری امام را خواستار شدند شاید اغراق نباشد اگر بگوییم در این گونه از حرکت ها از سایر شهرها و روستاهای منطقه بخصوص آذرشهر و گوگان پیشتاز بوده و تعدادی از جوانان همچون مرحوم حاج علی سلیم زاده،مرحوم میرمحمود حفاری، مرحوم اصغر رنجبری ، حاج محمد پورصادق، مرحوم قدیر وثوقی ،علی نمازی و...با مسافرت های مکرّری که به شهر مقدس قم، تهران و تبریز می نمودند با دریافت پیام ها، اعلامیه ها و نوارهای سخنرانی حضرت امام و پخش و تکثیر آن در بین مردم به وظیفه دینی خویش در قبال حکومت جائر، جامه عمل می پوشاندند و از طریق مسجد جامع و مسجد  حضرت ابوالفضل(ع) و نیز از طریق هیات های مذهبی و حسینی قاضی جهان در بیداری عمومی مردم نقش بسزایی ایفا می نمودند که فعالترین نقطه از این حیث عمدتاً محل چایخانه مسجد حضرت ابوالفضل(ع) قاضی جهان بود که هر شب در پوشش برنامه های مذهبی، زمینه های بیداری و حرکتهای پنهان انقلابی ریخته می شد و اعلامیه ها و پیام های حضرت امام در این محل تکثیر و پخش می گردید.

     در قیام 29 بهمن 1356 تبریز گروهی از مردم قاضی جهان نیز همدوش مردم تبریز در این قیام سهمی هرچند اندک داشته و حضور انفرادی تعداد از جوانان در این شعور انقلابی شور آفرین گردیده و توانستند پیام این قیام را به مردم آذرشهر و قاضی جهان انتقال دهند.

     از دیگر اقدامات در خور توجه مردم قاضی جهان و بخصوص دانش آموزان و جوانان قاضی جهانی که برای کسب علم و تحصیل به آذرشهر رفت و آمد می کردند هدایت و رهبری و شرکت در تخریب میخانه و مشروب سازی آذرشهر همزمان با پاییز سال 57 بود که این حرکت انقلابی نقش بسزایی در شروع تظاهرات و تداوم راهپیمائیها بر علیه رژیم شاه در آذرشهر داشت. مردم قاضی جهان در نهم آبان سال 1357 همگام با مردم آذرشهر دست به راهپیمایی و تظاهرات اعتراض آمیز زدند و در این روز مأموران ویژه و کماندو های شهربانی مردم را به رگبار گلوله بستند و آن هنگام که صدای الله اکبر همه جا را فرا گرفته بود ابوالفضل خوشبخت که به اتفاق همرزمانش در تظاهرات 9 آبان شرکت جسته بود بوسیله تیراندازی یکی از پاسبانهای معلوم الحال رژیم روبروی کاروانسرای نخودچی شربت شهادت را نوشید و بدینوسیله عنوان اولین شهید منطقه آذرشهر را به خود اختصاص داد . شایان ذکر است در این روز 3 نفر دیگر به اتفاق ابوالفضل خوشبخت شهید و دهها تن دیگر مجروح و زخمی گردیدند.

     اهالی آذرشهر تعداد 5 نفر از ماموران شهربانی را که عامل قتل و جرح مردم در روز نهم آبان ماه بودند شناسایی و سوگند یاد کردند که انتقام شهیدان آذرشهر را از آنها خواهند گرفت.

در مجلس ترحیم و بزرگداشت شهید خوشبخت و دیگر شهدای نهم آبان که جمع کثیری از مردم آذرشهر و بخصوص قاضی جهان شرکت کرده بودند تعداد 200 نفراز اهالی مهاباد که با لباس کردی در مجلس بزرگداشت حضوریافته بودند به آیت الله مدنی تسلیت گفته و اظهار نمودند ما همگی مسلح هستیم لذا اگر اجازه دهید با مأمورین دولتی به جنگ بپردازیم و اضافه نمودند هر چند قبضه اسلحه می خواهید در اختیارتان بگذاریم که آیت الله مدنی با پیشنهاد ایشان مخالفت می نمایند.

گرانی و قحطی های مختلف و مردم قاضی جهان

v     گرانی و قحطی های مختلف و مردم قاضی جهان

 

                                               مرگ کودکان در اثر قحطی و گرانی                                   

 

 

     از رویدادهای قابل ذکر و برجسته  قاضی جهان قحطی و گرانی های مختلفی بوده است که مردم را بواسطه آن در دوره های متفاوت به فقر و بدبختی و فلاکت و درماندگی کشانده بود.

     در مطالعه تاریخ قاضی جهان به 4 مورد قحطی و گرانی در دوره های مختلف برخورد می کنیم که هر کدام دلایل و منشأ خاص خود را داشته و بی کفایتی حکومت مرکزی وقت و هجوم عوامل خارجی در تشدید آن تأثیرگزار بوده است.

     گرانی 3 شاهی، 3 تومانی، 12 تومانی و 4 تومانی عمده ترین گرانی های منطقه را تشکیل می دهند که شاید بدترین گرانی که همراه قحطی به سراغ مردم قاضی جهان آمده گرانی 3 تومانی باشد که در اواخر عهد ناصری و سلطنت مظفرالدین شاه قاجار در قاضی جهان اتفاق افتاده است. گرانی که همزمان با اولین هجوم قشون روسیه تزاری به منطقه روی داد و باعث گردید تا قیمت هر من نان به 3 تومان برسد. در این زمان خشکسالی بهاره با سختی زمستان دست  به دست هم داده و وضعیت سختی را برای مردم پیش آورد، غله کمیاب و گران شد، گرفتاری و بدبختی بر جامعه سایه افکند و کشاورزی که منبع اصلی درآمد مردم را تشکیل می داد به کلی نابود شد. در این دوره بود که کودکان و سالخوردگان بسیاری از شدت گرسنگی و گرانی تلف شدند بطوری که قبرستان بزرگ قاضی جهان در طول یک سال پر گشته و دیگر جایی برای دفن مردگان پیدا نشد.

     گرانی 3 شاهی یا 5 شاهی در زمان جنگهای بین ایران و روس اتفاق افتاد که در زمان ولیعهدی عباس میرزا در تبریز با درایت و هوشیاری وی قدری کاهش یافت بطوری که در آن زمان مرحوم حاج حسین فاضلی قاضی جهانی که امتیاز گندم آذربایجان را داشته با باز نمودن انبارهای خود بر روی مردم قدری از تألمات مردم منطقه کاسته و اجازه نداد تا گرانی صدمات جبران ناپذیری بر پیکر مردم وارد سازد.

گرانی 12 تومانی در زمان حمله دوم روسیه به ایران اتفاق افتاد و چنانچه مردم از زور گرسنگی از گوشت اسب و الاغ نیز دریغ نمی کردند و گرانی 4 تومانی در زمان حکومت یکساله پیشه وری در آذربایجان و زمان خروج قوای روسیه از ایران به وقوع پیوست.

     گرانی 4 تومانی نتیجه قهری جنگ جهانسوز دوم بوده و در چنین اوضاع و احوالی عدم تسلط و حاکمیت دولت از یک سو و سرما زدگی محصولات کشاورزی و قحطی از سوی دیگر به فقر و فلاکت مردم افزود و شعارهای توخالی و بی پشتوانه فرقه ضالّه حزب توده مردم و جدایی طلبان دمکرات نیز در کاهش آلام مردم تأثیری نبخشید. در چنین موقعیتی مردم از تهیه حداقل مواد غذایی به خصوص نان عاجز و ناتوان شدند، فاجعـه آغــاز می گردد و آثـار گرسنگی در سیمای مردم آشکار می شود. در چنین وضعیتی سهمیه بندی نان به صورت کوپن و جیره بندی خانوار برقــرار  می شود. فقــر چنان بر مردم مستــولی می شود که برخی از خانواده ها مجبور میشوند تمامی لوازم خانه خود تا چوب سقف خانه ها را فروخته و نان تهیه نمایند.

     بایستی اذعان نمود که یادآوری آن روزها و مشقاتی که بر مردم تحمیل شده تجربه ای است برای نسلهای آینده تا بدانند ارتقاء سطح زندگی مردم و دستیابی به رفاه تدریجی بوده و یک شبه حاصل نگردیده است و استمرار زندگی در آتی شاهد روزهای سخت و دشوار و یا رفاه و خوشبختی خواهد بود و بدینوسیله از شکر نعمت های موجود خداوندی غفلت نورزند.

قاضی جهان و غائله خودمختاری آذربایجان

v     قاضی جهان و غائله خودمختاری آذربایجان

 

                                                            سید جعفر پیشه وری

 

 

     غائله آذربایجان و تشکیل فرقه دموکرات به رهبری جعفر پیشه وری یکی از اثرات نامطلوب و شوم جنگ جهانی دوم می باشد که در سرنوشت مردم خطه آذربایجان اثرات نامطلوب و مخربی به جای گذاشت. این مصیبت که از دخالـت مستقیــم همسایـه شمالی ایران در امور داخلی و شئون زندگی اهالی در جهت تفرقه افکنی بین فرقه ها و نژادها و قومیت های مختلف سرچشمه می گرفت توسط دشمن اشغالگر و متجاوز بر مردم تحمیل می شد. ارتش نیرومند شوروی در داخل خاک ایران پشتیبان فرقه دموکرات آذربایجان است. این حزب عملاً با خلع سلاح نیروهای دولتی و با بهره گیری از حمایت ارتش سرخ از آذر ماه 1324 رسماً خودمختاری آذربایجان را در چهارچوب هویت های فرهنگی، نژادی، جغرافیائی و قومی ترک اعلام می دارد، شهرهای آذربایجان یکی پس از دیگری سقوط و تسلیم قوای فرقه دموکرات می شوند. عوامل داخلی آنان تحت شعارهای عوام فریبانه وارد میدان شده اند و استقلال داخلی و خودمختاری را با حفظ تمامیت ارضی کشور به خلق آذربایجـان نوید می دهنـد و خواب اتحاد آذربایجان آن سوی ارس را می بینند.

     پیشه وری برای رسمیت بخشیدن به حکومت خود اسکناس مخصوصی چاپ و به جریان انداخت که از اعتبار کافی برخوردار نبود، گویا مردم از ترس توده ایها در جریان مبادلات تجاری، اجباری به قبول این پول تن در می دادند. ستاد فرماندهی دمکراتها در باغ ملت آذرشهر قرار داشت و از طریق این مرکز سه نفر از فریب خوردگان بومی قاضی جهان را با خود همراه کرده و به ایشان سلاح و مهمات داده بودند تا بوسیله زور سلاح مردم قاضی جهان را به عضویت این فرقه در آورند. در روبروی مسجد جامع، سکوی بلندی بود که از روی این سکّو، نامه ها، بیانیه ها و آخرین تصمیمات این فرقه از طریق این نفرات به اطلاع مردم قاضی جهان رسانده می شد .شعارهای توده ایها عبارت بودنداز:«یاشاسین باش وزیر، یاشاسین دانایی، یاشاسین آنادیلی». آنان جوانان را تحت فشار قرار می دادند تا به سربازی بروند، افرادی که آنروزها را به خاطر می آورند می گویند: سر کرده این فرقه در آذرشهر مدام از این مثل ترکی بهره می گرفت: «من آقا،سن آقا، اینک لری کیم ساغا».

     توده ایها با کلاههای پشمی گوسفندی و تفنگ بر دوش شناخته می شدند و پوششی همچون سربازان شوروی سابق داشتند که از اولین اقداماتشان تغییر نوشته تابلوهای ادارات از فارسی به ترکی بود. در عرض چند روز کتب مدارس را تغییر داده و حتی اسناد رسمی نیز به زبان ترکی نوشته می شد و در مجموع مبلغ پان ترکیسم در آذربایجان و ایران شدند. این حرکت و فرقه از آنجایی که پشتوانه و حامی مردمی نیافت و نیز به جهت قطع حمایت روسها از ایشان در مدت کوتاهی درست پس از یکسال در آذر ماه 1325 با فرار رهبران فرقه به شوروی و اعدام تعدادی از آنها بدست قوای دولتی برچیده شد.

     از اشعاری که در آن زمان مردم برای دمکراتها ساخته و برای همدیگر می خواندند عبارت بود از:

پیشه وری دوز دوروب             یانیندا بیر قیز دوروب

قارقا  ایشییب چینینه               دئیر به اولدوز دوروب

قاضی جهان در حمله دوم روسیه به ایران

v     قاضی جهان در حمله دوم روسیه به ایران

 

 

                           Image hosting by TinyPic

 

 

     اشغال نظامی ایران از طرف قوای روسیه و انگلیس بدون رعایت اصول بی طرفی ایران در جنگ جهانی دوم در ماه اوت 1941 میلادی مطابق با سوم شهریور ماه 1320 صورت گرفت. نیروهای بیگانه و عمدتاً نیروهای روسی در جریان پیشروی به سمت مرکزی ایران به آذرشهر نیز حمله ور شدند و بدین ترتیب ارتش سرخ در دو نقطه قاضی جهان اردو زدند، نقطه اول روی تپه بلندی از کوه قزل داغی درست در روبروی چشمه سیدآباد قرار داشت و این نیروها پادگان کوچکی در آن  احداث نموده و آن را مرکز فرماندهی خود در آذرشهر قرار دادند؛ دلیل انتخاب این محل به همین عنوان، محوریت قاضی جهان به عنوان واسط و واصل دو شهر گوگان و آذرشهر بوده و نیروهای روسی به راحتی قادر بودند تا از همین نقطه بر سطح منطقه نظارت کافی را بعمل آورند و هرگونه حرکت و جنب وجوش مردمی را در نطفه خاموش سازند. گروه دوم در منطقه اطراف آغ گل و باغهای ملادیییز قاضی جهان چادر زدند و از این منطقه به عنوان محل تمرینات نظامی، انبار اسلحه و مهمات و مرکز تأمین اغذیه و تدارکات نیروها سود می جستند.

     نتیجه اشغال این منطقه، گرانی فوق العاده ارزاق عمومی و کمیابی کالاهای ضروری و اساسی می شود به طوری که تعریف می کنند قند و شکر به قیمت آنروز هر کیلو به پانصد ریال می رسد و نان کمیاب و گران می شود، کالاها احتکار و انبار می شود،گرانی بیداد می کند، مردم بر علیه گرانی کالاها و ارزاق عمومی شعرها گفته و ترانه سرایی می کنند همچون:"ای وای ننه تانگی گلدی، اورگیمه یانقی گلدی، سبزه چائی ایچمکدن دیشلریمه سانجی گلدی"

     بلی آذرشهر در دست دشمن اسیر شده و فقر و بدبختی از گوشه و کنــار آن می بارد، هــرج و مـــرج و بی قانونی درکلیه شئون زندگی مردم حاکم می گردد، راهزنی در جاده ها به طرز زشت و وقیحانه ای حاکم شده و روز به روز وضع بدتر می شود، حکومت قادر به کنترل قیمت ارزاق عمومی و جلوگیری از احتکار و رفع کمبود آن نیست، گوشت به کیلوئی 60 ریال رسیده است تامین معاش، مردم را در تنگنا قرار داده و جان و مال و ناموس مردم مصون از خطر نیست. مسافرت از شهری به شهر دیگر استقبال از مرگ است. عمال دولتی از خود اختیاری نداشتند و بدون اجازه نیروهای اشغالگر قادر به انجام امری نبودند .

        خاطراتی که ریش سفیدان از آن موقع بازگو می کنند نشان از آن دارد که نیروهای روسی هر موقع فرصت می یافتند به انبارهای گندم و طویله روستائیان قاضی جهان حمله می کرده و هر آنچه می یافتند به غارت می بردند. در این زمان است که قیمت یک من نان به 12 تومان می رسد. مشهدی حسین شریفی نقـــل می کند که روسها تا آن زمان گردوی نارس سبز ندیده بودند و به خیال اینکه سیب هستند به آن گاز می زدند و وقتی تلخی آن را می چشیدند با زبان روسی فحش و ناسزا می گفتند، به گفته وی وقتی روسها به قاضی جهان رسیدند فصل انگور بود.