حفظ وتقویت تنوع میزبانهای طبیعی به عنوان بهترین روش کنترل بیولوژیکی کرم خراط

دکتر اکبر عبدی قاضی جهانی تاکید نمود:

حفظ وتقویت تنوع میزبانهای طبیعی به عنوان بهترین روش کنترل بیولوژیکی کرم خراط 

عضو هیئت علمی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی  بر حفظ و تقویت تنوع میزبانهای طبیعی  همچون کشت بید، زبان گنجشک، چنار، افرا، نارون و صنوبر به عنوان بهترین روش کنترل بیولوژیکی کرم خراط تاکید نمود.

دکتر اکبر عبدی قاضی جهانی در کارگاه آموزشی در محل مسجد ولیعصر قاضی جهان از توابع آذرشهر با بیان اینکه کرم خراط یکی از مهم ترین آفات چوب خوار گردو بوده و به درختان سیب، به و گلابی نیز آسیب وارد می کند گفت: در صورت نابودی درختان گردو به گونه‌های سیب، به و گلابی هجوم آورده و حتی به سایر درختان میوه خسارت وارد خواهد نمود.

وی به روشهای مختلف کنترل تلفیقی و بیولوژیکی برای مبارزه با آن اشاره نموده و افزود: علاوه برهمه روش‌های تلفیقی همچون استفاده از سیم مفتولی در کانالهای ایجاد شده درختان گردو ،  استفاده از تله های فرمونی و ایجاد اختلال در جفت گیری و استفاده از خمیر سمی که برای مبارزه با کرم خراط پیشنهاد و اجرایی شده است باید چند نکته اساسی و مهم در روش‌ مبارزه تلفیقی مد نظر قرار گرفته و اجرایی گردد که در صورت عدم رعایت این موارد همه تلاش های انجام یافته در مبارزه و کنترل کرم خراط بی ثمر خواهد بود.

دکتر عبدی با بیان اینکه آفات درختان میوه و گونه های  زراعی دارای میزبانهای طبیعی هستند افزود: به منظور حفظ نباتات اعم از گونه‌های درختی، درختچه ها،  باغات میوه و مزارع از گزند آفات باید ضمن حفاظت از میزبانهای طبیعی لازم است کشت و پرورش آنها در حاشیه باغات، جویها و کانالهای آب ، آبراهه ها و فضاهای سبز اقدام گردد.

وی ادامه داد: از گونه‌هایی که می تواند در کنترل کرم خراط موثر باشد کشت درختان بید، صنوبر، چنار، نارون، افرا  و زبان گنجشک می باشد. این درختان میزبان‌های مهم کرم خراط و سایر آفات به شمار می روند.

دکترعبدی با بیان اینکه تا دو دهه پیش  در باغات سنتی و قدیم در کنار آبراهه‌ها، جوی‌های آب، مسیر چشمه‌ها، حاشیه استخر ذخایرآب چشمه‌ها و همچنین درحاشیه باغات و مزارع، درختان بید، زبان گنجشک، چنار، افرا، نارون و صنوبر کشت شده بود افزود: این درختان سبب جلب و جذب تعداد زیادی از آفات  بود. بعلاوه تعداد زیادی از گونه‌های مختلف پرندگان و حشرات (آفات) بر روی این درختان می زیستند که در طی سالهای اخیر بعلت عدم آگاهی از تاثیر و نقش بسیار مهم این درختان غیرمثمر، تعریض کوچه و معابر باغات و مزارع برای عبور اتومبیل، باغبانان به کندن و نابودی این درختان به ظاهر بی ثمر اقدام نمودند بعلاوه کانالها و آبراهه‌ها در اثر بهره مندی از تکنولوژی‌های جدید انتقال آب (لوله گذاری) از بین رفتند که با نابودی این درختان به ظاهر بی ثمرآفات زیادی از جمله کرم خراط به سایر درختان میوه از جمله گردو، سیب و گلابی روی آورده و بعنوان میزبان انتخاب نمودند.

وی افزود: رها کردن باغات و عدم انجام شخم، آبیاری و تغذیه باغات یکی دیگر از علل اصلی توسعه کرم خراط  بوده که در این حالت درختان به تدریج دچار ضعف و کمبود شده، مورد حمله و شیوع آفات از جمله کرم خراط قرار گرفتند. لذا انجام اقدامات موثر در جهت حفظ کانالها و آبراهه های انتقال آب و احیای آنها در کنترل کرم خراط و سایر آفات بسیار مهم و اساسی می باشد. اجرای این موارد نسبتاً کم هزینه بوده و نه تنها آسیبی بر محیط زیست وارد نمی کند بلکه بعلت افزایش تنوع زیستی سبب تقویت و افزایش توان اکولوژیکی شده و در مبارزه  و کنترل کرم خراط و سایر آفات مفید و موثرخواهد بود. علاوه بر انجام عملیات به زراعی در باغات، رعایت  بهداشت باغات، بازسازی باغات رها شده، تغذیه و چالکود، شخم و آبیاری، رعایت فاصله کشت مناسب بین درختان و پرهیز از کشت متراکم گردو باید به کشت درختان بید، صنوبر، نارون، افرا، زبان گنجشک در باغات، آبراهه ها، جوب ها و کانالیهای آبیاری اقدام نماییم همانگونه نیاکان ما به این امر مهم آگاهی داشته و به کشت آن در کنار جوی‌ها، چشمه‌ها، آبراهه‌ها اقدام نموده‌اند و از قطع چنین درختان غیر مثمره خودداری می نمودند هنوز آثار نیاکان ما در باغات برخی از مناطق استان موجود است و کشاورزان مسن و با تجربه از اهمیت و تاثیر این عامل در کنترل کرم خراط و سایر آفات آگاه هستند.

عضو هیئت علمی مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در خاتمه افزود: پیشنهاد می شود در صورت قطع درختان موجود در مسیر چشمه ها، حاشیه استخرها، آبراه ها به منظور تعریض معابر لازم است که زارعین و باغبانان با ایجاد جوی و آبراهه مشابه در حاشیه باغات و مزارع اقدام نموده و به کشت گونه های بید، صنوبر، نارون، سنجد، زبان گنجشک، افرا و درختان مشابه مبادرت ورزند. این اقدام ضمن تقویت و حفظ تنوع  زیستی به عنوان بادشکن عمل نموده و ضمن جلوگیری از خسارت باد و طوفان در کاهش خسارت سرمازدگی بسیار موثر خواهد بود. همچنین در بهرمندی از تکنولوژی سیستم های نوین آبیاری اعم از قطره ای و بارانی به منظور جایگزین کردن استخرهای نابوده شده؛ حفظ و تقویت تنوع زیستی و کشاورزی پایدار یک استخر خاکی حتی در مساحت کوچک اقدام نمایند.