دالان نوزالی(نوروز علی) قدیمی ترین کوچه در قاضی جهان

دالان نوزالی(نوروز علی) قدیمی ترین کوچه در قاضی جهان

 قاضی جهان در توسعه و تکوین خود مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است و می توان چنین تصور کرد که این توسعه ابتدا از دو نقطه شروع شده و پس از طی مراحل و دوره های گوناگونی به یکدیگر متصل گشته و مجموعه واحدی را تشکیل داده اند. یکی از این نقاط ،هسته اولیه فعال و دیگری هسته اولیه غیر فعال باید نامیده شود. هسته اولیه فعال آبادی در حقیقت همان محله پشت مسجد جامع قاضی جهان است که بنام دالان نوزالی معروف می باشد.

     شخصی به نام حاج نوروز علی در همان محل اقدام به درست کردن محله کوچکی می نماید که راه ورودی آن دالانی سرپوشیده بود و در ابتدای این دالان طویل، درب چوبی بزرگی نصب شده بود.

حاج نوروز علی فرد متمکنی بوده و دستور داده بود تا دو طرف این دالان بزرگ را با آجرهای خشتی بزرگ و سنگ های تراش خورده ای بسازند.

     در مورد اینکه این دالان چه زمانی ساخته شده و پیشینه تاریخی آن به چه دوره ای برمی گردد متأسفانه مؤلف در یافتن سندی معتبر که گویای زمان حیات حاج نوروز علی باشد ناکام ماند ولی آنچه مسلم و مسجل گردید اینست که این دالان بین دوره ایلخانی و عهد صفوی وجود داشته و در موقع کوچ اهالی ایلانجی(ایرنجی) به این محل به همراه محله بالا حمام پا برجا بوده است.

نوادگان حاج نوزالی در قاضی جهان  چه کسانی هستند؟

آقای نقی محمدیان قاضیجهانی در این باره نوشته است:

از نوادگان حاج نوروز علی طبق وصیت نامه اشرف الحاج حاج حسن  ولد مرحوم خیر الحاج حاجی سلیمان قاضیجهانی که به ولدانشان آقاجان (درحال حاضر نوادگانشان آقاجانی ها هستند) و آقاسلیمان (نوادگان دختر در حال حاضر محمدیان قاضیجهانی و پورصادق قاضیجهانی )اموالش را وصیت نمودندمعلوم می شود که اصالت آنها به حاج نوروز علی و اولین فرد سکنی گزیده در قاضیجهان می باشد و الان خانه های موجوددر این دالان بیشترشان متعلق به این خانواده ها می باشدو لازم بذکر است جهت اضافه مطالب حاج باقر محمدیان از یک طرف از نتایج دختر حاج حسن برادرحاج حسین قاضیجهانی و نیز  نوه حاج محمد که ایشان نیز نوه حاج حسین قاضیجهانی می باشد وبخاطر اینکه نوه حاج محمد بوده شهرتشان به جای قاضیجهانی ، محمدیان قاضیجهانی گردیده این اقوام بنا بدان روایت،حاج حسینی می گویندیعنی (از اقوام حاج حسین قاضیجهانی ،معروف دوران گذشته که از خیرین و پولدار ترین فرد زمان خود در منطقه تبریزبود که در میزان ثروتش فردی به گردش هم در منطقه تبریز نمی رسیدند.بنا به پادشاه  زمان خود فتحعلی شاه قاجار،جهت آسایش مردمان زمان خودپول قرض داده بود و مساجدی همچون مسجد جامع قاضی جهان ومسجد بازار آذرشهر و مسجدی در گوگان و چند مسجد دیگر ازنقاط منطقه  احداث نمود)را می توان اشاره کردبنا به روایتی جهت پذیرایی از مهمانها از سینی های طلا استفاده می کردند و ذکر کنم بعد از افتادن پسرشان از اسب که فوت نمودند حاج حسین بیشتر اموال و باغات را اهدا نمودند و بیشتر اموال نیز زیر خاک مدفون گشتند و به این پسنده می کنم و مفتخرم چطورمردم دوست وخدایی بودند.