رمضان در قاضی جهان

رمضان در قاضی جهان

     در  صفحه 99 کتاب آذر بایجان شناسی در مورد رسوم ماه رمضان در قاضی جهان می خوانیم:

« در این آبادی دوهفته مانده به ماه رمضان هر خانواده گوسفند یا گوساله ای را ذبح می کنند و گوشت آن را قطعه  قطعه کرده و آن را می پزند و بعد سرخ می کنند و به صورت قورما در می آورند و در کوزه ای سفالی به نام کوپ می ریزند و در تمام ایام ماه مبارک رمضان از آن استفاده می کنند غذایی که با قورما می پزند شوربا نام دارد یا  قورماشورباسی که با قورمه، لپه، نعناع ، تخم مرغ، سیب زمینی و نمک درست می کنند که نوعی آب گوشت است سفره افطاری در این ماه رنگین تر از سفره سحری می باشد. در سفره افطاری از جمله غذاهایی که وجود دارد عبارتنداز: آش، انواع حلوا هایی که به آنها طره می گویند که عمدتاً از نشاسته، زنجبیل، آرد، شیر، گردو و پنیر و خرما. هرکس به قدر توان خود غذاهای دیگر نیز در سفره افطاری قرار می دهند اهالی روستای قاضی جهان با خرما روزه خود را افطار می کنند و اعتقاد دارند که ثواب زیادی دارد و در صورت نبودن خرما با آب داغ و نمک افطار می کنند و بعد از افطار اولین غذایی  که می خورند گردو و پنیر است که حتما آن را می خورند و بعد غذاهای دیگر می خورند زنان و دختران جوان هر روز به مسجد می روند و در آخرین  جمعه ماه با نخ و سوزن و پارچه به مسجد می آیند و در مسجد کیسه های کوچک برای گذاشتن پول میدوزند و سپس سوره مبارکه توحید را می خوانند و به داخل کیسه فوت می کنند و به مردان و پسران می دهند و معتقدند که اگر پولشان را در این کیسه ها جمع کنند برکت پیدا می کند و در این محل اگر پسری متولد شود  اسمش را رمضان می گذارند».

     اگر چه مواردی از آنچه در کتاب آذربایجان شناسی ذکر شده هنوز هم در قاضی جهان وجود دارد ولی بیشتر آنها منسوخ گردیده و رسوم و آیین دیگری جایگزین آنها گردیده است که در این قسمت به گوشه هایی از این رسوم و سنت ها اشاره می گردد:

     چون ماه رمضان فرا می رسد مردم قاضی جهان به پیشواز این ماه می روند و با روزه قاباخلاما که در آخرین روز ماه شعبان گرفته می شود به استقبال این ماه عظیم و پربرکت می روند در این روز مسجد جامع غبارروبی شده و حال و هوایی دیگری به خود می گیرد. مردم با حضور در مسجد جامع به راز و نیاز و تلاوت قرآن و خواندن ادعیه مخصوص این ماه از جمله دعای سحر، دعاهای جوش کبیر و صغیر، زیارت عاشورا، دعای ابوحمزه ثمالی، دعای صباح، زیارت نامه امیر مؤمنان علی(ع) و سایر ائمه اطهار می پردازند و در شبهای قدر با شب زنده داری در مسجد جامع با خدای خود راز و نیاز می کنند.

     پرطرفدار ترین غذای سفره افطاری مردم قاضی جهان را گردوی خرد شده و پنیر تشکیل می دهد و مردم ارزش غذایی آن را با هیچ غذای دیگری برابر نمی دانند.

در روز دوم ماه مبارک رمضان رسم چنین است که خانواده ها به منزل بزرگان فامیل از جمله پدربزرگ، مادر بزرگ و پدر و مادر می روند و روزه خود را با ایشان افطار می نمایند. عروس و دامادها نیز در روز سوم رمضان برای صرف افطار به منزل پدر خانم می روند و معمولا هر کس که برای صرف افطار به منزل کسی قصد نماید هدیه ای از جمله زولبیا، بامیه، نان روغنی، خرما و یا شیرینی به همراه خود می برد.

     هر پسری که در این ماه به دنیا بیاید نام علی یا حسن به خود می گیرد و یا با ترکیب یکی از این دو قرین می گردد.

     در این ماه افراد متمول و ثروتمند مهمانی داده و با دعوت از خانواده های فقیر و محروم و همچنین اقوام دور و نزدیک و همسایگان افطاری می دهند.

     در عهد قدیم که شبکه های اطلاع رسانی و رسانه های عمومی وجود نداشت و مردم باالطبع برای آگاهی از رویت هلال ماه و وارد شدن ماه شوال با مشکلات مختلفی روبرو می شدند. اگر در قاضی جهان رویت می شد که مشکلی نبود و در این صورت بیشتر مردم در عصر روز آخر ماه رمضان پشت بام خانه ها حضور می یافتند تا هلال ماه شوال را رؤیت نمایند چرا که این کار را طبق توصیه هایی که از ائمه اطهارشان داشتند همراه با اجر و ثواب زیادی می دانستند و اگر موفق به رویت هلال ماه نمی شدند بزرگان و ریش سفیدان قاضی جهان نمایندگانی را به آذرشهر و تبریز روانه می کردند تا خبر صحیحی از آیات عظام و مراجع تقلید در رویت ماه شوال بگیرند و هر کس که قبل از دیگران موفق می شد عید فطر را نوید دهد برایش هدیه و تحفه های بزرگی را در نظر گرفته و تقدیمش می نمودند.

 مردم قاضی جهان بعد از عید غدیرخم که آن را بزرگترین عید مسلمانان و شیعیان تلقی می کنندعیدسعید فطر و قربان را بزرگترین عید خود می دانند و با پوشیدن لباس نو به دیدار همدیگر رفته و برای یکدیگر قبولی طاعات و عبادات را آرزو می کنند.