تشریح کشت بافت توسط یک محقق قاضی جهانی در حضور معاون استاندار

تشریح کشت بافت توسط یک محقق قاضی جهانی در حضور معاون استاندار

ضرورت احداث واحد کشت بافت با هدف  تولید نهال سالم در آذربایجان شرقی 

دکتر اکبر عبدی قاضی جهانی مسئول واحد تجاری سازی و فناوری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی گفت: احداث واحد کشت بافت در استان به منظور تکثیر گونه های درختی و درختچه ای با هدف  تولید نهال سالم و مطمئن ضرورت دارد.

دکتر اکبر عبدی قاضی جهانی در جلسه شورای کانون جهادگران جهادسازندگی آذربایجان شرقی که با حضور مهندس محمدتقی پاکزاد معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استاندار و مهندس اکبر فتحی معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی  برگزار شده بود با بیان اینکه تکثیر گیاه از طریق کشت بافت در آزمایشگاه دارای اهمیت زیادی در بیوتکنولوژی کشاورزی در  باغبانی، فضای سبز و جنگلداری است افزود: این تکنیک ابزاری مهم در مطالعات پایه و کاربردی و دارای کاربردهای تجاری است و امروزه بسیاری از گیاهان در سطح جهانی از طریق کشت بافت تولید می شوند و ریزازدیادی به یک بخش ضروری در کشاورزی مدرن تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه در 70 درصد آزمایشگاه های تجاری، هدف اصلی ازدیاد سریع گیاهان است افزود: باتوجه به محدودیت زمین های کشاورزی در ایران، کهولت باغ ها و زیان های ناشی از آن بر اقتصاد کشور لازم است در جهت احداث باغ های متراکم و نیمه متراکم گام برداریم تا میزان تولید در واحد سطح افزایش یابد.

دکتر عبدی قاضی جهانی با بیان اینکه در دنیا مطالعات و تحقیقات زیادی روی پایه های پاکوتاه و نیمه پاکوتاه بدلیل کاهش هزینه های مربوط به نگهداری باغ، سهولت برداشت میوه و سود ناشی از آن انجام شده است ادامه داد: هرچند که برای تکثیر درختانی مثل سیب، گردو، بادام، هلو و سایر میوه ها از روشهای مختلف قلمه، خوابانیدن و پیوند بکار برده می شود اما اینکار پاسخگوی نیاز بازار نخواهد بود همچنین برای تولید نهال سالم و مطمئن بودن از شجره و رقم لازم است از روش های مختلف ریزازدیادی نسبت به تکثیر سریع و انبوه گونه های درختی و درختچه ای اقدام کرد.

وی با بیان اینکه امروزه تکثیر گونه های درختی از طریق کشت بافت در کشورها توسعه یافته بدلیل مزیت هایی که دارد معمول شده است ادامه داد: با توجه به اینکه صنعت تولید نهال و تکثیر گیاهان در ایران از نظر تکثیر سریع، تولید گیاهان عاری از بیماری و معرفی ارقام جدید دارای مشکل جدی می باشد استفاده از تکنیک های مختلف کشت بافت، نقش موثری در جهت دستیابی ایران به جایگاه واقعی خود در بازاهای جهانی خواهد داشت.  

این محقق و پژوهشگر در زمینه کشت بافت، تولید سریع شمار زیادی از گیاهان که از نظر ژنتیکی یکسان هستند، حذف بیماریها و تولید گیاهان عاری از بیماری و تولید ارقام  و ژنوتیپ های جدید را سه هدف اساسی در کاربرد فنون کشت بافت برای گیاهان عنوان نموده و افزود: کاربرد این روش تکثیر و تولید نهال علاوه بر  تولیدگیاهان عاری از ویروس، تولید گیاهان عاری از باکتری و قارچ بوسیله کشت مریستم، رفع موانع جوانه زنی بذر وکوتاه کردن دوره اصلاح نبات، جلوگیری از سقط جنین در درختان هسته دار زودرس، جلوگیری از سقط جنین در اثر ناسازگاری، دست ورزی ژنتیکی، بیوسنتز مواد در آزمایشگاه، سرعت تکثیر، نیاز به فضای کم، امکان تکثیر در همه فصول سال، هزینه کمتر، عاری از ویروس و باکتری، امکان تولید ارقام یا واریته های جدید با اهداف خاص مثلاً دارای یک مواد موثره، اسانس و یا ترکیب شیمیایی برای درمان انواع  بیماریها،  حفظ تنوع گیاهی و ذخایر ژرم پلاسم و تقویت بانگ ژن گیاهی بوده و همچنین برای نجات گونه های درحال انقراض می توان از آن بهره برد.

وی با بیان اینکه منطقه شمالغرب کشور بدلیل برخورداری از تنوع اقلیمی و شرایط  آب و هوایی متنوع، تنوع بیش از 2هزار گونه گیاهی، وجود مراکز دانشگاهی متعدد در رشته های مختلف کشاورزی و منابع طبیعی و موسسات و مراکزتحقیقاتی مختلف و مرتبط مثل مرکز تحقیقات کشاورزی و  منابع طبیعی، پژوهشکده بیوتکنولوژی شمالغرب و غرب کشور، موسسه تحقیقات دیم مراغه و همچنین وجود بیش از میلیون ها هکتار اراضی، باغ و مزارع ، تنوع تولیدات باغی، سبزی و صیفی به قطب باغبانی کشور  تبدیل شده است افزود: باید گفت آذربایجان شرقی  توان جذب سرمایه گذاری در منطقه برای توسعه بخش کشاورزی و صادرات دارد و از پتانسیل های قوی برای ایجاد مراکز کشت و تکثیر کشت بافت را دارا می باشد.

دکتر عبدی قاضی جهانی با اشاره به اینکه احداث باغهای سالم، یکنواخت و اقتصادی زمانی میسر می شود که زمینه های لازم برای تولید نهال سالم و دارای اصالت ژنتیکی و مطابق با استانداردهای مصوب فراهم گردد گفت: درحال حاضر با تلاش کمیته فنی نهال استان، 19 نهالستان در 8 شهرستان آذرشهر، شبستر، مراغه، بناب، ملکان، عجب شیر، جلفا و اسکو در تولید نهال میوه های سردسیری شامل هسته دار، دانه دار، دانه ریز و خشک میوه ها به فعالیت مشغول بوده وظرفیت تولید یک میلیون و300 هزار اصله نهال را دارند.

وی با بیان اینکه نهال مرغوب و استاندارد یکی از مهمترین نهاده ها برای اجرای سیاستهای کلان توسعه صنعت باغبانی و ایجاد باغات یکنواخت با افزایش کمی و کیفی است که موجب کاهش هزینه های تولید در درازمدت می شود و این امر زمانی محقق خواهد شد که تولید نهال از طریق کشت بافت صورت گیرد ادامه داد:  استان آذربایجان شرقی یکی از قطب های تولید نهال در کشور می باشد  این ضرورت و اهمیت احداث واحد کشت بافت را دوچندان می رساند.

دکتر عبدی قاضی جهانی با بیان اینکه هم اکنون نهال های مورد نیاز تولید شده از طریق کشت بافت مثل پایه سیب مالینگ از سایر استانها تهیه و تامین می گردد ادامه داد: این امر با هدف توسعه پایه های جدید وعاری از ویروس در نهالستانهای برتر استان اقدام به خرید نهالهای کشت بافت گردیده و اخیراً 6  پایه جدید که از طریق کشت بافت تولید شده وارد نهالستانها شده است.

وی اضافه کرد: با تولید و عرضه نهال های حاصل از کشت بافت در مدت 4 تا 6 سال درختان بارور شده و باعث افزایش حدود دوبرابر عملکرد در هکتار می شوند.