امکان کشت درخت عناب در قاضی جهان

امکان کشت درخت عناب در قاضی جهان 

نهال درخت عناب را نخستین بار موسسه کشاورزی گوی گنبد توسط مرحوم مهندس محمدعلی فرساد گوگانی رئیس اسبق سازمان کشاورزی استان آذربایجان شرقی در دهه هفتاد از خراسان به آذرشهر آورد و در سال 1375برای اولین بار دو نهال اهدایی آن مرحوم از این درخت در محل کتابخانه عمومی امام علی(ع) قاضی جهان غرس شده پس از اینکه امکان کشت درخت عناب در قاضی جهان آشکار گشت  زمینه کشت آن در کل قاضی جهان فراهم شد و اینک پس از گذشت دو دهه از اینکار،هزاران نهال درخت عناب در باغات به ویژه در حیاط بیشتر خانه های قاضی جهان غرس و به مرحله باردهی رسیده است.

درخت عناب بومی مناطق گرمسیر است. عناب از گیاهان بومی فلات ایران است و به طور عمده در استانهای خراسان، گلستان، مازندران، فارس، اصفهان، یزد، همدان، قزوین و قم وجود دارد که در ارتفاعات 2000 متری می روید .

اگر چه این گیاه در مناطق خشک بهتر با شرایط کنار می آید با این حال هر نوع وضعیت آب وهوایی را تحمل می نماید. عناب در هر نوع خاکی پرورش می یابد ونسبت به قلیایی بودن ونمکدار بودن زمین مقاوم است. نیاز به خنکی کمتری دارد اگر چه سرمای شدید را تحمل می کند .دوره خفتگی به آن اجازه میدهد که یخبندان های دیرهنگام بهاری و دوره زیاد خفتگی را تحمل کند و فایده زیادی برای زنبورداران دارد .

 عناب درختی است کوتاه، بلندی آن 2  تا 8 مترکه گاهی تا 12متر هم می رسد و بسیار مقاوم به خشکی می باشد برگهای آن زیبا، کوچک، بی کرک، شفاف متناوب و واقع در دو طرف شاخه ها، دندانه دار، شامل سه رگبرگ طوری است در دو طرف هر دمبرگ در روی هر ساقه ، زایده هایی به شکل خارهای محکم و تیزی میروید، سپس چوبی شده و به طور دائمی در روی شاخه ها باقی می ماند .

میوه درخت عناب به صورت شفت  به رنگ مایل به قرمز، شفاف (پس از رسیدن) به بزرگی یک زیتون و خوراکی است بوی آن ضعیف و طعمش لعابی و کمی شیرین و مطبوع است  به میوه خشک عناب، خرمای چینی نیز می گویند.

 معمولی ترین و سریع ترین راه تکثیر آن استفاده از پاجوش است که رشد سریع تری نیز خواهد داشت . عناب را با پاجوش در اوایل یا در اواخر پاییز بر حسب اقلیم های مختلف می توان کاشت . علاوه بر پاجوش ها که از کنار درخت می روید درخت عناب در جستجوی آب شبکه وار ریشه های زیادی می دواند و از ریشه های سطحی جوانه هایی می روید و از زمین بیرون می آیند در سال اول به شکل ترکه ای راست و صاف خودنمایی می کند سال دوم در پایان فصل پاییز که درخت نمو نسبی کرده است با بریدن ریشه درخت مادر نهال را با ریشه از زمین بیرون می آورند و در جای دیگر در گودال هایی که قبلا آماده شده است می نشانند خاک محل کشت اگر هوموس دار باشد درخت رشد بیشتری خواهد کرد در هر سال ، یک درخت بزرگ ( درخت مادر) دهها پاجوش قابل جابجایی دارد .از درخت عناب همچنین می توان در نیمه دوم اسفند ماه قلمه گرفت قلمه ها باید از شاخه های جوان یک ساله باشد. از راه خوابانیدن در فصل پاییز و اواخر زمستان نیز می توان عناب را توسعه داد.اگر به دلیل بررسیهای ژنتیکی برای تعیین انواع جدید و نه به قصد تولید زراعی نظر به کاشت هسته میوه آن باشد بهتر است قشر سخت خارجی هسته را به طوری که آسیبی به مغز ان نرسد شکسته و مغز آن را بکارند معمولا تخم دو سال بعد از کاشت جوانه می زند. ولی بهترین راه زیاد کردن درخت عناب همان جابجایی پا جوشهای ریشه دار است زیرا مطمئن تر خواهد بود. درخت عناب را معمولاً پیوند نمی زنند زیرا نوع مرغوبتری ندارد ولی در صورت پیوند زدن زودتر به بار می نشیند.

توانایی حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش، توانایی ایجاد اشتغال، داروی گیاهی موثر با مصارف پزشکی متعدد، کاربرد زینتی  در توسعه فضای سبز، استفاده از آن به عنوان پرچین غیرقابل نفوذ در باغها، قابلیت استفاده از آن در صنایع رنگ‌سازی ، پرورش درخت آن برای تولید چوب از مزایای کشت این درخت می باشد.

چون بسیار محکم و زیباست، برای ساختن اشیاء زینتی مانند مجسمه، عصا، و تسبیح به کار می رود و در منبت کاریها و همچنین در ساختن میز و صندلی و در و پنجره از آن استفاده می شود. داخل تنه درخت برخلاف گردو و چنار پوک نمی شود . در گذشته دسته چیق را از چوب عناب می ساختند که جنبه زینتی نیز داشت، هم اکنون برای ساختن دسته پیپ از چوب عناب بهره گیری می شود. زیرا چوب درخت عناب بدون رنگ آمیزی فقط با اندود روغن جلد، زیبایی لازم را داراست.

 خواص داروئی: عناب از نظر طب قدیم ایران معتدل است البته ابوعلی سینا اعتقاد داشت که عناب کمی سرد است.

1)عناب بدلیل داشتن لعاب زیاد  نرم کننده سینه است 2)ملین است مخصوصاً اگر آنرا با آب و یا شیر بجوشانید 3)ادرار را زیاد می کند 4)عناب آرام کننده اعصاب است 5)خون را تمیز می کند 6)ضد سرفه است 7)خواب آور است و بیخوابی را برطرف می کند 8)جوشانده پوست درخت عناب داروی ضد اسهال است 9)آسم وتنگی نفس را برطرف می کند 10)برای معالجه و التیام زخمهای کهنه گرد ریشه خشک شده عناب را روی آنها بپاشید .11)هسته عناب خواب آور است 12)خستگی شدید را برطرف می کند 13)رشد موی سر را زیاد می کند 14)جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می کند 15)جوشانده عناب برای سرفه و درد سینه مفید است 16)برای برطرف کردن ورم چشم ، عناب را به چشم بمالید 17)دستگاه هاضمه را تقویت می کند 18)حافظه را تقویت می کند 19)کم اشتهایی را برطرف می کند  20)هرگاه که احساس غمگینی کرده و گریه می کنید یک فنجان دم کرده عناب لبخند به لبهای شما می آرود 21)و بالاخره برای درمان سرطان آب عناب را با کاهو بخورید .

 

طوفان روزگار باغداران قاضی جهان را سیاه کرد

طوفان روزگار باغداران قاضی جهان را سیاه کرد

ثبت خسارات چند میلیاردتومانی از بابت درختان گردو  

باغداران قاضی جهانی این روزها زانوی غم بغل گرفته و با اشک چشم و بغض در گلو نظاره گر نابودی محصولات باغ های میوه خود به ویژه محصول درختان گردو هستند چرا که در تندبادها و طوفان کم سابقه نیمه دوم  خرداد و روزهای نخستین تیرماه بین۵۰   الی۹۰ درصد باغ ها قربانی طوفان شدند.

طوفان امسال که در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده در دو مرحله باغ های قاضی جهان را هدف قرار داد و به بیشتر محصولات سردرختی از جمله گردو و گوجه سبز(آلوچه) خسارت وارد کرد تا موجی از غم و ناراحتی باغداران قاضی جهانی را فرا بگیرد و آنچه این حادثه را دردناک تر می کند این است که از مجموع باغات میوه قاضی جهان تنها  ۳۰  درصد بیمه هستند.

در اینکه حوادثی همچون طوفان ، سیل و سرما زدگی یک امر طبیعی و خارج از اراده انسان است شکی نیست اما آیا با توجه به وقوع و تکرار این پدیده طبیعی در سالهای گذشته مسئولان مربوطه برای کاهش خسارت و ضرر باغداران اقدامی انجام داده اند؟ در شرایطی که مقام معظم رهبری به پیشرفت و توسعه کشاورزی در راستای خودکفایی ملت و توجه روزافزون به موضوع اقتصاد مقاومتی تاکید دارند بی توجهی مسئولان ارشد گذشته و حال در برنامه ریزی های آنان برای مدیریت وقوع بحران های این چنینی تا چه سطحی انجام شده است؟ با به وجود آمدن چنین وضعیتی باغداری که تاکنون بنا بر هر دلیلی باغ خود را بیمه نکرده است مقصر است یا مسئولان مربوطه؟

در شرایطی که طوفان بی سابقه اشک باغداران قاضی جهانی را درآورده است و این بندگان خدا لبخند را برلبان خود فراموش کرده اند به دفتر دهیاری و شورای اسلامی قاضی جهان می رویم و با یکی از اعضای شورا و دهیار قاضی جهان هم نوا می شویم:

مهندس قربانعلی باقرپور قاضی جهانی عضو شورای اسلامی قاضی جهان که از عمق فاجعه و ضرر و زیان باغداران قاضی جهانی به خوبی آگاه است به باغداران دلداری می دهد و اعلام می کند از هیچ کوشش و تلاشی برای کمک به باغداران زیان دیده کوتاهی نمی کند.

وی با بیان اینکه محصول گوجه سبز(آلوچه) و گردو دو منبع درآمد باغداران قاضی جهانی است که در این طوفان خسارت کلی دیده اند می گوید: متأسفانه تندباد و طوفان بی سابقه به باغ های قاضی جهان  صدمات زیادی وارد کرده و با شکستن شاخه ها و تنه برخی از درختان همچنین ریزش غیرطبیعی محصول بیشتر درختان همچون گردو موجبات خسارت به کشاورزان که تنها محل درآمدشان از محصولات سردرختی است شده و باید گفت این امر برای کشاورزان غیرقابل جبران و یک فاجعه خواهد بود.

مهندس باقرپور با اشاره به اینکه خسارت طوفانهای اخیر به باغ ها در نوع خود بی‌سابقه بوده است، افزود: برگزاری کارگاه‌های آموزشی به ویژه در مورد فواید بیمه محصولات کشاورزی برای کشاورزان ضرورت دارد.

وی بیمه نبودن محصولات و باغ های قاضی جهان را یکی از مشکلات اساسی پیش رو باغداران و کشاورزان دانست و گفت: با وجودی که در سال‌های گذشته نیز خسارت بسیاری به باغ ها وارد شده بود، اما باغداران باز هم از سال‌های گذشته تجربه نگرفتند و باید گفت عدم پرداخت به موقع خسارت و غرامت بیمه شدگان  توسط صندوق بیمه محصولات کشاورزی مزید برعلت کاهش بیمه محصولات سردرختی در قاضی جهان بوده است.

عضو شورای اسلامی قاضی جهان اظهار داشت: پرداخت غرامت به کسانی که بیمه نیستند، بستگی به کمک دولت دارد و در صورتی که دولت کمک کند، غرامت به آنان پرداخت خواهد شد.

موضوع نابودی باغات میوه قاضی جهان آنقدر حساس و مهم است که با دهیار قاضی جهان نیز به گفتگو نشستیم.

آقای علیرضا شریفی گفت: متاسفانه طوفان تاکنون بین ۵۰  تا ۷۰ درصد خسارت وارد کرده که برآوردهای اولیه حکایت از تضرر میلیاردی باغدران قاضی جهان دارد، هر چند که خسارت به باغ های میوه توسط کارشناسان  صندوق بیمه محصولات و جهادکشاورزی در حال بررسی است.

وی  با بیان اینکه برای جبران خسارت های تحمیل شده به باغداران و کشاورزان، مکاتباتی با فرمانداری، ستاد بحران ، صندوق بیمه محصولات کشاورزی و همچنین جهادکشاورزی در حال انجام  می باشد ادامه داد: باید تلاش کرد فرهنگ بیمه در  منطقه نهادینه و پرداخت غرامت ها قانونمند شود.

دهیار قاضی جهان ادامه داد: بیشترین خسارت وارد شده به باغ‌های مثمر  گردو ، زردآلو، هلو، شلیل، بادام و انواع آلو، سیب و گیلاس بوده که امیدواریم کارشناسان جهادکشاورزی تمام تلاش لازم را برای جبران خسارت وارده به باغداران  قاضی جهان انجام ‌دهند.

امید که مسئولان پاسخگوی قسمتی از ضرر و زیان باغداران قاضی جهانی که طوفان کمر آنها را شکسته و نگران آینده و معیشت خود هستند باشند.

@qazijahan

 

پاسخ به سوال یکی از همشهریان در مورد تعدد خرخاکی ها در باغات قاضی جهان

پاسخ به سوال یکی از همشهریان در مورد تعدد خرخاکی ها در باغات قاضی جهان  

لطفا قبل از نابودسازی خرخاکی ها دوباره فکر کنید 

انقدر شتاب زده در مورد خلاصی از خرخاکیها درمحل زندگیتان عمل نکنید 

خرخاکی یک سخت پوست است از راسته جورپایان با نام علمی Oniscidea. سه هزار گونه از خرخاکی ها شناخته شده است. خرخاکی ها تنها سخت پوستانی هستند که روی خشکی زندگی می کنند. طول بدن آنها 11 میلی متر است که نسبتا کوچک است و هرگز بزرگتر از سه چهارم یک اینچ(تقریبا 1.8 سانتیمتر) نخواهد شد. بدن آنها بیضی شکل بوده پشت آنها برآمده و زیر بدن آنها خالی است. عمر خرخاکی حدود سه سال است که در برخی ممکن است به چهار سال هم برسد.

خرخاکی ها مهمانان ناخوانده ای که با فرا رسیدن فصل پاییز بیشتر دیده می شوند. این موجودات اغلب در خارج از خانه زندگی می کنند در مکان های نمناک و تاریک یا در باغچه و جاهایی که باقیمانده بگر گیاهان وجود دارد. با سرد شدن هوا در زمستان سر و کله شان در خانه ها پیدا می شود چون به دنبال جای گرمتری هستند تا زمستان را به سلامت سپری کنند. خانه برخی از انسان ها برای این موجودات جذاب تر است. آنها جایی را دوست دارند که بدون مزاحمت و مرطوب باشد و به منابع غذایی هم دسترسی داشته باشند. اگر خانه شما دچار هجوم خرخاکی ها شده است پس ناخواسته این شرایط را فراهم کرده اید.برای جلوگیری از دائمی شدن این وضعیت باید این شرایط مطلوب خرخاکی ها را از بین ببرید.

آنها شاید کوچک باشند اما نقش مهمی در تجزیه سلولز چوب و کاغذ دارند و همینطور در تجزیه مدفوع انسان و حیوانات هم موثر هستند. زیستگاه طبیعی آنها در میان باقیمانده های برگهای گیاهان،جنگل و در میان درختچه هاست. لطفا قبل از نابودسازی خرخاکی ها دوباره فکر کنید  آنقدر شتاب زده در مورد خلاصی از خرخاکی ها در محل زندگیتان عمل نکنید. خرخاکی ها برخلاف سوسکهای کثیف هیچ ضرر و خطری برای انسان ها ندارند. خیلی خب شاید بودن آنها در خانه زیاد جالب نباشد اما در باغچه آنها نقش مهمی را از لحاظ چرخه طبیعی و تجزیه و رشد ایفا می کنند. اگر آنها را در باغچه مشاهده کردید لطفا سعی نکنید آنها را از بین ببرید وجود آنها برای باغچه مفید است. آنها منبع تامین کلسیم برای سایر حیواناتی هستند که از آنها تغذیه می کنند مثل برخی پرندگان، قورباغه ها و عنکبوتها. آنها همچنین نقش حیاتی در تجزیه در چرخه نیتروژن دارند.

حضور آنها می تواند به شما درباره وجود مشکل رطوبتی در خانه هشدار دهد. زیرا همانطور که قبلا هم گفته شد خرخاکی ها برای زنده ماندن به رطوبت نیاز دارند. بدون وجود هیچ گونه منبع رطوبت آنها نمی توانند در خانه شما سکونت کنند. از اینرو رفع هرگونه منبع رطوبت برای مقابله با خرخاکی ها ضروری است. این کار باید توام با جلوگیری از تولید مثل و خانه سازی خرخاکی ها در خانه انجام گیرد. می توانید به آرامی آنها را با جارو جمع آوری کرده و به محلی دور از خانه ببرید یا جایی که به آن تعلق دارند مثلا باغچه.همانطور که قبلا هم گفته شد مناطق مرطوب را شناسایی و عامل رطوبت را از بین ببرید.

خرخاکی ها مانند کرم های خاکی برای باغچه ها مفید بشمار می آیند چرا که خاک را زیر و رو کرده و تولید کمپوست می کنند. ولی به طور کلی خرخاکی ها را یک مشکل جدی برای خانه ها به حساب نمی آورند به این دلیل که آنها بیماری ها را گسترش نمی دهند و به سازه ها و چوب های ضد پوسیدگی آسیبی نمی رسانند.برخی گونه های خرخاکی که به خرخاکی گلوله ای معروفند هنگام مواجهه با خطر خود را به شکل گلوله درمی آورند تا فقط پوسته سخت بدنشان در معرض خطر قرار گیرد.

 خرخاکی ها رطوبت را دوست دارند به این دلیل که دارای ساختاری آبشش مانند در زیر شکمشان هستند و از طریق آن نفس می کشند. این آبشش ها برای خرکاکی بسیار مهم است و اگر خشک شوند خرخاکی خواهد مرد. خرخاکی ها در مکان های تاریک، زیر سنگ ها در باغچه ها زیر تنه های درختان افتاده و یا اطراف زباله ها زندگی می کنند. خرخاکی ها معمولا شب ها فعال هستند و موجوداتی هستند که از اندام مرده مواد خصوصا گیاهان تغذیه می کنند. خرخاکی خسارت خیلی جزئی با خوردن ریشه گیاهان و گیاهان پوسیده که بر روی زمین افتاده اند به آنها می زند و از اینرو نمیتوان آن را یک آفت برای گیاهان دانست چون صدمه قابل توجهی به گیاه نمی زند.

@qazijahan

افزایش بارندگیها و مهمانان ناخوانده ای بنام حلزون ها در باغات قاضی جهان

افزایش بارندگیها و مهمانان ناخوانده ای بنام حلزون ها در باغات قاضی جهان

هشدار به باغداران قاضی جهان برای جمع آوری آفت حلزون 

به دلیل بارندگی های خوب اخیر در قاضی جهان و تاثیر آن در باز شدن تخم لیسک ها و حلزون ها که افزایش جمعیت را به همراه دارد، رعایت و توجه به توصیه ها و نکات پیشگیری برای کاهش خسارت آفات از سوی باغداران قاضی جهان ضروری است.

حلزون وراب یا لیسک از آفات مهم کشاورزی هستند که بخصوص در مناطق مرطوب و پر باران خسارات قابل توجهی به درختان و سایر محصولات زراعی وارد می کنند.

حلزونها از نرم تنان زیان آور هستند که معمولاً شبها فعالیت دارند و با جویدن برگها، سوراخ های نامنظمی بر روی برگ گیاهان ایجاد می کنند. مسیر حرکت آنها عموماً بوسیله نوارهای نقره ای رنگ که ترشحات لزج بدن آنها می باشد، مشخص می شود .

حلزون های بالغ تا 500 تخم می گذارند. حلزون ها به صورت اختیاری روی دامنه وسیعی از گیاهان تغذیه می کنند و در طول دوران بلوغ از نر به ماده تغییر جنسیت می دهند. در شرایط آب و هوایی نامناسب فعالیت حلزون ها کاهش می یابد و در هنگام معتدل و مرطوب شدن هوا دوباره از سر گرفته می شود.

راه های مبارزه با این آفت:

1-  بستن قیم به شاخه های نزدیک سطح زمین به منظور ایجاد فاصله حداقل نیم متری از سطح زمین تا مانع از رفتن نرمتنان به روی درختان شود.

2- حذف و پاکسازی علف های هرز حاشیه و سایه انداز درختان به منظور از بین بردن پناهگاه  آفت و رها سازی ماکیان ( غاز ، اردک ) در باغات محصور جهت تغذیه و از بین بردن لیسک ها  توصیه می گردد.

3- استفاده از پوسته شالی یا خاک اره چوب و  یا خاکستر  نرم  در سایه انداز درختان خصوصاً  نهال ها و درختان جوان به عنوان یک مانع برای حلزون و راب توصیه می گردد.

4- شخم خاک موجب به سطح آوردن تخم ها و خشکی آنها می گردد. علاوه بر این حرکت حلزونها بر روی خاک به دشواری صورت می گیرد و کلوخها که یکی از پناهگاه های این نرم تنان است، نابود می شوند.

5- مبارزه مکانیکی به صورت جمع آوری لیسک و حلزون  هنگام غروب  موثر می باشد.

6- رعایت عمق مناسب کشت: کشت بذرها در عمق زیاد مانع دستیابی حلزونها به آنها می گردد. این روش به خصوص در مورد خاکهایی که از درصد رس بالایی برخوردارند و یا تهیه بستر کشت بذر دشوار است، قابل توصیه می باشد.

7- تغییر زمان کشت: تغییر زمان بندی کاشت بذور به نحوی که بذرها پیش از خسارت حلزون ها و راب ها دوره حساس جوانه زنی را پشت سر بگذارند، می تواند تا حد زیادی مانع خسارت شدید این نرم تنان گردد. در واقع با این روش، هم زمانی فعالیت زیاد جمعیت این جانوران با شروع جوانه زنی بذور به هم می خورد.

8- در صورت مشاهده علائم خسارت لیسک و حلزون با توصیه کارشناسان حفظ نباتات و کلینیک های گیاهپزشکی نسبت به طعمه پاشی در زمان مناسب اقدام گردد.

9- از انبار نمودن میوه های زخمی ناشی از خسارت لیسک ها خودداری  شود.

در روش شیمیایی کنترل: سمپاشی سطح باغ با سم سوین به نسبت 5 در هزار پس از اولین بارندگی شهریور ماه استفاده از طعمه مسموم متالدئید در اسفند ماه و اولیل فروردین با مشاهده راب بالغ توصیه می شود.

@qazijahan

عکس ارسالی: مهندس مجید جبارزاده قاضی جهانی

عکسهایی از باغات و کوه های قاضی جهان

عکسهایی از باغات و کوه های قاضی جهان